Leiden | zaterdag 5 juni
| 11.00 uur
Introductie door Peter J. Pels, professor in de antropologie van Afrika
De Voortrekkers
De eerste filmstudio in Afrika was gevestigd in Killarney, een buitenwijk van Johannesburg. Een van de eerste producties van de studio was De Voortrekkers. De film is opgenomen in 1916 en was de eerste film die langer duurde dan een uur. De rolprent is het verhaal van een van de grote mythes van de Afrikaner geschiedenis – de Grote Trek van de Boeren door Zuid-Afrika en de Slag van Blood River, volgend op de moord op de leider van de Voortrekkers, Piet Retief, door Zulu – leider Dingane in 1838. De film toont de strijd van de Afrikaner tegen de ‘barbaarse’ Zulu-hordes. Deze eerste grote Zuid-Afrikaanse film van epische proporties is de nationale tegenhanger van D.W. Griffith’s Amerikaanse klassieker The Birth of a Nation. Hij beleefde zijn première op 16 december 1916 en werd vervolgens tot 1956 jaarlijks vertoond als onderdeel van de herdenking van de overwinning op de Zulu-natie bij de Slag van Blood River.
Harold M. Shaw (VS) | Zuid Afrika | 1916 | 60 min | stomme film met Engelse tussentitels
Leiden | zaterdag 5 juni
| 14.00 uur
Introductie door Peter J. Pels, professor in de antropologie van Afrika
The Rose of Rhodesia
The Rose of Rhodesia is recentelijk herontdekt in Duitsland en gerestaureerd door het voormalige Filmmuseum (nu onderdeel van het Eye Film Instituut Nederland). De film maakt deel uit van een reeks, geproduceerd door African Film Productions, een bedrijf gestart in 1915 door I.W. Schlesinger, een Noord-Amerikaanse verzekeringsmiljonair, in Killarney. Schlesinger recruteerde landgenoot Harold Shaw, die The Rose of Rhodesia liet volgen op De Voortrekkers uit 1916. De film is een product van een bedrijf dat veel minder last leek te hebben van de rassenscheiding in Zuid-Afrika van die tijd: de zwarte held Mofti en zijn blanke tegenspeler beelden een ongebruikelijk harmonieuze relatie uit, vergelijkbaar met de positieve varianten van de ‘Zoeloeologie’ van de cinema die men ook aantreft in andere producten van African Film Productions tussen 1915 en 1921 – maar ook in de ‘fake’ Zoeloes gefilmd door D. W. Griffith een tiental jaren eerder. The Rose of Rhodesia werd daarentegen geregisseerd door iemand die er sterk van overtuigd was dat Afrikaanse films ook in een Afrikaans decor en met Afrikaanse acteurs moesten worden gemaakt om het publiek overzee te bekoren, en bracht daarmee waarschijnlijk enkele van de eerste zwarte filmsterren in de geschiedenis voor het voetlicht.
Harold M. Shaw (VS) | Zuid Afrika | 1918 | 81 min | stomme film met Duitse tussentitels, Engelse vertaling beschikbaar | muziek door Matti Bye
